1. DB – Ban phòng ngừa, hòa giải và phân xử tranh chấp

DB là gì?

DB (Disputes Board) là tên gọi chung được sử dụng để nói đến Ban phòng ngừa, hòa giải và phân xử tranh chấp. Được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như DRB (Dispute Resolution Board; Dispute Review Board), DAB (Dispute Adjudication Board), DAAB (Dispute Avoidance/Adjudication Board), DB là một cơ chế thường thấy trong hợp đồng phức tạp có thời hạn thực hiện dài, với mục đích phòng ngừa, hòa giải và giải quyết tranh chấp phát sinh từ hợp đồng.

Trong lĩnh vực xây dựng, Chính phủ đã có quy định về việc thành lập Ban xử lý tranh chấp (DB) tại Khoản 2 Điều 45 của Nghị định 37/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng.

DB được thành lập khi nào và như thế nào?

– Ban phòng ngừa, hòa giải và phân xử tranh chấp (DB) thường là một thiết chế được thành lập có tính thường trực sau khi các bên trong hợp đồng ký kết hoặc bắt đầu thực hiện hợp đồng. DB có nhiệm vụ giúp các bên ngăn ngừa hoặc vượt qua những mâu thuẫn, tránh việc mâu thuẫn này phát triển thành tranh chấp. Nếu tranh chấp phát sinh thì DB sẽ là cơ quan hòa giải, giải quyết tranh chấp trước khi tranh chấp leo thang và buộc các bên phải nhờ tới trọng tài hoặc toà án.
– DB cũng có thể được thành lập dưới hình thức tình huống, vụ việc (ad-hoc), nghĩa là chỉ thành lập khi có tranh chấp phát sinh và sẽ được giải thể khi tranh chấp được giải quyết;
– DB thường được thành lập gồm một hoặc ba thành viên độc lập, khách quan với các bên trong hợp đồng;

Các thành viên DB là ai?

– Các thành viên DB là các chuyên gia (luật sư, kỹ sư xây dựng, kiến trúc sư, trọng tài viên, hòa giải viên…) có trình độ chuyên môn phù hợp với nội dung tranh chấp, kinh nghiệm trong vấn đề giải quyết tranh chấp hợp đồng và hiểu biết về các quy định pháp luật liên quan đến hợp đồng xây dựng (Điều 45 Nghị định 37/2015/NĐ-CP).
– Theo mẫu Hợp đồng FIDIC 2017, thành viên DAAB còn phải đáp ứng các yêu cầu về tính độc lập, yêu cầu về trình độ ngoại ngữ và có kinh nghiệm về hợp đồng FIDIC.
– Các bên trong Hợp đồng có thể đặt ra các yêu cầu cụ thể hơn đối với các thành viên của DB, ví dụ về số năm kinh nghiệm, hay là trọng tài viên, hoà giải viên…

Những lĩnh vực nào thường sử dụng DB?

– Xây dựng là lĩnh vực DB được sử dụng rộng rãi nhất. Trong lĩnh vực này, DB thường được thành lập lúc bắt đầu dự án với mục đích giám sát quá trình xây dựng, khuyến khích ngăn ngừa tranh chấp và phân xử, hòa giải tranh chấp;
– DB cũng hiệu quả trong việc giải quyết tranh chấp trong các lĩnh vực khác như nghiên cứu và phát triển, sở hữu trí tuệ, hợp đồng phân chia sản phẩm và hợp đồng mua bán cổ phần.

Thực tiễn Việt Nam đã áp dụng DB chưa?

Mẫu điều kiện Hợp đồng FIDIC là một trong những hợp đồng mẫu điển hình được ban hành bởi Hiệp hội kỹ sư tư vấn quốc tế, được nhiều nhà đầu tư, nhà thầu, kỹ sư từ tất cả các quốc gia trên thế giới ưa chuộng và sử dụng. Hiện nay các dự án xây dựng có yếu tố nước ngoài ở Việt Nam cũng đều sử dụng mẫu hợp đồng FIDIC, đặc biệt là các dự án mà Việt Nam vay vốn từ ngân sách của JICA (Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản), WB (Ngân hàng thế giới), ADB (Ngân hàng phát triển Châu Á) và các tổ chức quốc tế khác. Tuy nhiên, số lượng các hợp đồng sử dụng DB còn thấp trong quá trình thực hiện hợp đồng hoặc giải quyết tranh chấp. Các bên trong hợp đồng thường bỏ qua việc thành lập DB hoặc có mong muốn nhưng không thành lập được DB. Một trong các lý do là các bên trong hợp đồng xây dựng gặp nhiều khó khăn trong việc tìm được chuyên gia về xây dựng có kiến thức và kinh nghiệm về Hợp đồng FIDIC tại Việt Nam để làm thành viên DB phù hợp.

Tại phiên bản FIDIC 2017, Mẫu điều kiện Hợp đồng FIDIC đã yêu cầu thủ tục DAAB là thủ tục bắt buộc trước khi giải quyết tranh chấp bằng trọng tài. Do đó, trong tương lai, các dự án xây dựng có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam sẽ phải sử dụng thủ tục giải quyết tranh chấp bởi DAAB. Cùng với quy định của pháp luật xây dựng của Việt Nam về giải quyết tranh chấp thông qua DB, các chủ đầu tư, nhà thầu Việt Nam cần tìm hiểu về DB và có các tư vấn phù hợp để sử dụng cơ chế này một cách hiệu quả.

2. Dịch vụ của VICMC

Nhằm hỗ trợ các bên của hợp đồng xây dựng nói riêng và các hợp đồng khác có mong muốn sử dụng cơ chế DB để phòng ngừa và hòa giải tranh chấp, VICMC phối hợp cùng với nhiều kỹ sư, luật sư chuyên về xây dựng, sở hữu trí tuệ và năng lượng… cung cấp các dịch vụ sau:

2.1. Cung cấp MIỄN PHÍ các thông tin sau:

– Vai trò, tầm quan trọng của DB và lợi ích của việc sử dụng DB trong các hợp đồng phức tạp có thời hạn thực hiện trung hạn hoặc dài hạn, đặc biệt là các hợp đồng xây dựng;
– Làm thế nào để nâng cao hiệu quả của việc sử dụng DB tại Việt Nam nói chung và tại từng hợp đồng cụ thể cũng như việc thực hiện các quyết định của DB.

2.2. Dịch vụ chỉ định thành viên DB và các dịch vụ liên quan

– Lựa chọn, đề xuất và chỉ định thành viên DB, đảm bảo các tiêu chí tại các mẫu hợp đồng quốc tế hay tại Hồ sơ mời thầu. Ngoài các tiêu chí được đưa ra bởi các mẫu Hợp đồng quốc tế, VICMC sẽ tìm hiểu, lựa chọn và giới thiệu các chuyên gia có hiểu biết về pháp luật Việt Nam và thực tiễn hợp đồng xây dựng, sở hữu trí tuệ, năng lượng… tại Việt Nam, phù hợp nhất với các tranh chấp liên quan đến các dự án đầu tư xây dựng, sở hữu trí tuệ và năng lượng… tại Việt Nam;
– Xem xét yêu cầu thay đổi thành viên DB
– Xác định thù lao của thành viên DB và chi phí khác liên quan đến việc thành lập DB, phù hợp với pháp luật Việt Nam, đặc biệt là các quy định về quản lý và sử dụng vốn Ngân sách nhà nước.

Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ cũng như mức phí, xin vui lòng liên hệ VICMC tại: secretariat@vicmc.vn; hotline: 0862399188.